Uyku Apnesinin Tedavisi

Uyku apnesi belirtilerini gösteren ve benzer şikayetlere neden olan değişik uyku bozukluğu hastalıkları da vardır. Bu nedenle uyku apnesinin kesin teşhisi ve şiddetinin ölçülebilmesi laboratuvarda yapılan uyku çalışması adı verilen gelişmiş bir teknikle mümkündür. Uyku laboratuvarlarında “polisomnografik tetkik” adı verilen incelemelerin yapılması gerekmektedir. Uyku sırasında bir çok parametrenin kaydedildiği polisomnografik tetkik, beyin bölgelerinin aktiviteleri, uykunun yapısı ve uyku bozuklukları hakkında sağlıklı ve bilimsel bilgiler veren modern bir laboratuvar yöntemidir.

Bu yöntemle, solunum hareketleri, uyku sırasında hastanın oksijen miktarı, kalp ritmi ve EKG kayıtları yapılarak bunların beden fonksiyonları üzerindeki etkileri incelenir. Uyku testlerinden sonra elde edilen bilgiler değerlendirilerek uyku apnesinin gerçekten tedaviye ihtiyaç gösterip göstermediğine karar verilir. Uyku apnesi tespit edilen hastalarda vakit geçirmeksizin tedaviye başlanması gerekir.

Tıkayıcı Uyku Apnesinin şiddeti, genellikle apne/hipopne indeksine (AHI) göre belirlenir. Apne/hipopne indeksi 5’den küçük kişiler normal, 5-15 arasında olan kişiler düşük şiddette uyku apnesi hastası, 15-30 arasında olanlar orta şiddette uyku apnesi hastası, 30’dan büyük olan kişiler ise şiddetli uyku apnesi hastası olarak tanımlanır.

Burada sadece yaygın olarak görülen Tıkayıcı Uyku Apnesi tedavisinde kullanılan yöntemlerden bahsedilecektir:

Çene İlerletme Aletleri (Mandibular Advancement Devices – MAD): Çene İlerletme Aletleri, hafif/orta şiddette tıkayıcı uyku apnesi tedavisinde CPAP-nCPAP’a alternatif bir tedavi yöntemi olarak gün geçtikçe büyüyen bir önem kazanmaktadır. Bu aletler, alt çenenin ileri doğru hareketini sağlayarak dil tabanındaki solunum yolunun genişlemesine ve gelen havanın hızının azalmasına sebep olmaktadır. Bu ise, hafif/orta şiddette tıkayıcı uyku apnesinin azalmasına ya da tamamen yok olmasına neden olmaktadır. Bu tedavi yönteminin hasta uyumu CPAP-nCPAP’a göre oldukça yüksektir.

PAP (Positive Airway Pressure) Cihazları: PAP cihazları, tıkayıcı uyku apnesinin etkili tedavi yöntemlerinden birisidir. CPAP-nCPAP (Continuous Positive Airway Pressure-nasal Continuous Positive Airway Pressure) cihazı ağız ya da buruna yerleştirilen yumuşak silikon bir maske ile hastaya sürekli ve sabit olarak hava basıncı uygulayarak uyku sırasında kapanan üst hava yollarını açık tutar. CPAP-nCPAP cihazı genellikle orta/şiddetli uyku apnesi hastalarında kullanılır. Tıkayıcı uyku apnesinin daha ağır olan vakalarında hem nefes alma hem de nefes verme durumlarına göre özel olarak hava basıncını ayarlayan BiPAP (Bi-level Positive Airway Pressure) veya VPAP (Variable Positive Airway Pressure) cihazları kullanılır. Uyku sırasında maske takmayı ve nispeten hareketsiz kalmayı gerektirdiğinden PAP cihazlarının hasta uyumu genellikle düşüktür.

Cerrahi Operasyonlar: Tıkayıcı uyku apnesinde cerrahi operasyonların amacı hava yolunu kapatan dokuların alınması, küçültülmesi, veya gerginleştirilmesidir. Bunlar Faringoplasti ameliyatları, Radyofrekans cerrahisi ve dil kökünü öne çekmeye yönelik ameliyatlardır.